10 zł, Dzieje złotego 1924 (Władysław Grabski, żniwiarka)

legend Powiększ

PAR_926

PAR_926166

Cena:94,00 zł


Podstawowe parametry:
Data emisji: 21-04-2004
Metal: srebro (Ag 925)
Nakład: 55 000 tys.
Opakowanie: Kapsel
Rok emisji: 2004
Średnica monety: 32 mm
Stan zachowania: L(menniczy)
Waga monety: 14,14 g

Opis produktu

Kategoria: monety / monety srebrne

Emitowana przez Narodowy Bank Polski seria srebrne monety 10 zł "Dzieje złotego" obejmują łącznie 4 monety:

Dzieje złotego - 1 zł. 1924 - moneta wyemitowana w roku 2004
Dzieje złotego - 5 złotych 1936 - moneta wyemitowana w roku 2005
Dzieje złotego - 10 zł. 1932 - moneta wyemitowana w roku 2006
Dzieje złotego - 5 zł. 1928, Nike - moneta wyemitowana w roku 2007

Rewers monety: Wizerunek rewersu monety 1 złoty z 1924 roku. U góry półkolem napis: DZIEJE ZŁOTEGO na tle stylizowanych pięcioramiennych gwiazd.

Awers monety: Z prawej strony u góry wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Poniżej orła z prawej strony napis: 10 / ZŁ oraz oznaczenie roku emisji: 2004. U góry oraz z prawej strony półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Z lewej strony portret Władysława Grabskiego oraz u dołu półkolem napis: WŁADYSŁAW GRABSKI. U dołu w środkowej części wizerunek awersu monety 1 złoty z 1924 roku. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.

Projektant monety: Andrzej Nowakowski

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku na jej terytorium w obiegu znajdowały się cztery waluty: rubel carski, korona austriacka, marka niemiecka i marka polska będąca walutą Królestwa Polskiego. W styczniu 1920 roku, w wyniku uchwały Sejmu, walutą państwa polskiego stała się polska marka. W wyniku wojny polsko-bolszewickiej skarb państwa znajdował się jednak w niestabilnej sytuacji, co powodowało inflację polskiej waluty. Wkrótce, bo w 1923 roku, czyli w okresie rządu Wincentego Witosa, inflacja przerodziła się już w hiperinflację.

W latach 1918-1923 Polska borykała się z nadmiernym deficytem budżetowym, sięgającym 155% PKB w 1921 i 94% w 1922. Deficyt napędzał zaś inflację, która rozpędziła się w 1923 roku, gdy kurs marki polskiej (mkp) spadł z 9 mkp za 1 dolara amerykańskiego w 1918 do 6 375 000 mkp za dolara pod koniec 1923.

Pierwszego marca 1923 na stanowisko ministra skarbu powołano Władysława Grabskiego, który niebawem przedstawił program reform. Niestety Sejm odrzucił jego plan, podczas gdy inflacja oraz zadłużenie państwa rosły. Podatek inflacyjny, płacony przez wszystkich obywateli, przynosił budżetowi trzy razy więcej wpływów, niż normalna działalność gospodarcza, w wyniku czego przestały działać mechanizmy rynkowe napędzające koniunkturę. Nasilały się strajki, a kraj zaczął pogrążać się w chaosie. Pod koniec roku, 18 grudnia 1923 Grabskiemu powierzono premiera, a on dobrał sobie tzw. rząd fachowców, w którym nie znalazło się miejsce dla żadnego z ministrów poprzedniego rządu. Ponadto nowy premier otrzymał od Sejmu półroczne pełnomocnictwa ustawodawcze, w ramach których Grabski dokonał sanacji skarbu poprzez wprowadzenie jednorazowego podatku majątkowego i radykalne cięcia kosztów administracji państwowej, a także egzekucję danin publicznych. Grabski zdawał sobie sprawę, że bez reformy skarbu, reforma monetarna była by nieskuteczna.

Pierwszym krokiem na drodze do naprawy sytuacji było ustabilizowanie kursu marki polskiej i zdławienie hiperinflacji, czemu służyła interwencja giełdowa w wysokości 2,5 mln dolarów w styczniu 1924. Efektem tejże interwencji była stabilizacja kursu marki na poziomie 9 mln za 1 dolara oraz wzrost zaufania obywateli do państwa. Rozpoczęły się również prace nad wprowadzeniem nowej waluty. W tym celu w styczniu 1924 powołano komitet organizacyjny spółki akcyjnej Bank Polski, która rozpoczęła działalność 28 kwietnia 1924. Kolejnym krokiem była emisja nowej waluty – złotego, którą podjęto 28 kwietnia 1924.

Nową walutę oparto na parytecie złota; wartość jednego złotego ustalono na równowartość 0,1687 grama złota a parytet do dolara ustalono na poziomie 5.18 zł za 1 USD. Jeden złoty był równy frankowi szwajcarskiemu. Powołany w wyniku reform Bank Polski pełnił funkcję banku centralnego i emisyjnego.

Reforma walutowa doprowadziła do ustabilizowania sytuacji gospodarczej i pozwoliła na rozwój Polski w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Do 1939 roku kurs złotego był stabilny, a polska waluta była w pełni wymienialna.

W konsekwencji niemiecko-polskiej wojny celnej w 1925 r i wynikającego z niej nagłego deficytu bilansu handlowego Rzeczypospolitej Bank Polski nie udzielił Grabskiemu pozwolenia na kolejną interwencję giełdową w obronie sztywnego kursu złotego, co doprowadziło do spadku kursu do ok. 10 zł za dolara. Wkrótce Grabski, przekonany o niemożliwości kontynuacji swojej polityki gospodarczej, podał swój gabinet do dymisji, co doprowadziło do dalszego spadku kursu polskiej waluty. Destabilizacja sytuacji politycznej otworzyła Piłsudskiemu drogę do przewrotu majowego 1926 roku.

Dwunastego kwietnia 1924 roku Grabski został odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Orła Białego za zasługi dla państwa.

Władysław Grabski zmarł 1 marca 1938 roku w Warszawie, pochowano go na Powązkach.

Źródła:Wojciech Morawski: Władysław Grabski – polityk, mąż stanu, reformator. Warszawa, Narodowy Bank Polski, 2004, [http://www.nbp.pl/Publikacje/Historia/grabski_ksiazka.pdf], wikipedia.org

Opinie

Bądź pierwszym który napisze opinię!

Napisz opinię

10 zł, Dzieje złotego 1924 (Władysław Grabski, żniwiarka)

10 zł, Dzieje złotego 1924 (Władysław Grabski, żniwiarka)

Podobne produkty z tej kategorii

Kontakt

Telefon
+48 22 769 77 27
(dni robocze 8.00-16.00)
Telefon
+48 509 445 403 
(tylko skup monet i banknotów)
skup monet warszawa, skup banknotów

Szukaj

Kategorie

Przewoźnicy

darmowa wysyłka

Portfele skórzane

artykuły szkolne

Promocje

Brak promowanych produktów w tym momencie.