100 zł, Tadeusz Kościuszko, 1976

PAR_274

PAR_274284

Cena:89,00 zł


Podstawowe parametry:
Metal: Ag 625
Nakład: 100 148 szt.
Opakowanie: oryginalny kapsel NBP
Rok emisji: 1976
Średnica monety: 32 mm
Stan zachowania: 1-
Waga monety: 16,5 g

Opis produktu

Awers monety: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Ludowej, po bokach orła oznaczenie roku emisji 19-76, pod orłem napis: ZŁ 100 ZŁ. Znak mennicy pod łapą orła. W otoku napis: POLSKA/RZECZPOSPOLITA/LUDOWA. 
Rewers monety: Wizerunek prawego profilu Tadeusza Kościuszki. Po prawej stronie napis: TADEUSZ/KOŚCIUSZKO/1746/1817. 

Projektant monety: Stanisława Wątróbska/Stanisław Plęskowski 

Tadeusz Kościuszko przyszedł na świat 4 lutego 1746 roku w Mereczowszczyźnie. Swoją edukację rozpoczął w 1755 roku. Uczęszczał do Kolegium Pijarów w Lubieszowie. Z powodu kłopotów rodzinnych Tadeusz oraz jego brat Józef musieli przerwać edukację, a Tadeusz zdecydował się na karierę wojskową. W 1765 roku wstąpił do Korpusu Kadetów Szkoły Rycerskiej, ufundowanej przez króla Poniatowskiego. Zdobył tam wszechstronne wykształcenie w zakresie humanistycznym i technicznym. Ukończył naukę w stopniu kapitana. Nie posiadłszy majątku, był zmuszony kontynuować karierę wojskową, w czym pomagała mu rodzina Czartoryskich. 

Przy pomocy księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego, młody Tadeusz wyjechał do Paryża, gdzie podjął studia z rzeźby i malarstwa. Kościuszko spędził we Francji pięć lat, w czasie których przerwał studia i rozpoczął naukę inżynierii. W 1775 roku wrócił do Polski, jednak nie mógł znaleźć pracy w polskim wojsku. Na wieść o wybuchu konfliktu między USA a Wielką Brytanią postanowił wyjechać do Ameryki. Dzięki rekomendacji od Czartoryskiego, w 1776 roku Kościuszko dostał posadę inżyniera w amerykańskiej armii. Kościuszko zajmował się formowaniem fortyfikacji, między innymi w wygranej przez Amerykanów bitwie pod Saratogą. Następnie na rozkaz Jerzego Waszyngtona, wówczas naczelnego dowódcy wojsk amerykańskich, Kościuszko zaprojektował fort West Point nad rzeką Hudson. Amerykańscy dowódcy docenili dokonania Kościuszki i w 1783 roku mianowali go generałem brygady. 

Rok później Kościuszko wrócił do Polski i osiadł w Siechnowiczach. Polska w ówczesnym czasie zmierzała ku upadkowi. Sejm Wielki stworzył armię, w której znalazł się również Kościuszko, i wprowadził reformy, które były jednak spóźnione. Konieczne było scentralizowanie władzy w celu obrony przed zaborcami. Z inicjatywy sejmu powstała także konstytucja z 3 maja 1791 roku (druga, po amerykańskiej, konstytucja na świecie), która zakładała zrównanie praw szlachty i mieszczan, ochronę chłopów oraz zniesienie liberum veto. 

Niestety w Polsce istniały siły opozycyjne wobec władz, a sprzyjające Rosji. W wyniku zawiązania przez magnatów (przed wszystkim Szczęsnego, Rzewuskiego, Potockiego i Branickiego) konfederacji targowickiej do Polski wkroczyła ogromna armia rosyjskiej carycy Katarzyny II. 

Kościuszce powierzono kierowanie jedną z dywizji dowodzonej przez Józefa Poniatowskiego armii. Polskie wojska liczyły zaledwie 17 tysięcy żołnierzy wobec 100 tysięcy po stronie przeciwnika. Tadeusz Kościuszko brał udział w zwycięskiej bitwie pod Zieleńcami, po czym walczył pod Dubienką i Włodzimierzem. Kilkukrotnie dało mu się także odeprzeć rosyjskie ataki na linii Bugu. W szerszej perspektywie Polskie wojsko nie miało jednak szans w starciu z potężniejszymi oddziałami wroga. Ostatecznie król August Poniatowski przyłączył się do konfederacji targowickiej i wydał rozkaz zaprzestania oporu. Po tej decyzji króla Kościuszko postanowił opuścić kraj, tak jak wielu innych działaczy na rzecz niepodległości. 

Działacze ci, wśród których znaleźli się m.in. Ignacy Potocki i Hugon Kołłątaj, wyjechali do Drezna i Lipska, gdzie stworzyli ośrodek działający przeciwko targowicy. Zdecydowali oni, że konieczne jest powołanie dyktatury wojskowej, na czele której widzieli Kościuszkę. Sam zainteresowany, po krótki pobycie w Lipsku, wyjechał do Paryża, gdzie za działania na rzecz wolności otrzymał francuskie obywatelstwo. Następnie Kościuszko osiadł w Dreźnie, gdzie pracował nad strategią narodowego powstania. 

Tymczasem w 1793 roku nastąpił drugi rozbiór Polski, co skłoniło Kościuszkę do powrotu do kraju, a dokładnie do Krakowa. 

W 1794 roku Kościuszko został Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej, a więc de facto został dowódcą powstania (insurekcji kościuszkowskiej). Dwudziestego czwartego marca złożył on uroczystą przysięgę na krakowskim rynku. Następnie ogłosił powszechną mobilizację i obowiązkową służbę a powstańczej armii. 

Czwartego kwietnia 1794 roku armia powstańcza odniosła zwycięstwo w bitwie pod Racławicami. Zwycięstwo to, choć nie miało większego znaczenia strategicznego, to zmobilizowało Polaków i Litwinów. Wkrótce w Warszawie wybuchły powstania w Warszawie, pod dowództwem Jana Kilińskiego, i w Wilnie, pod wodzą Jakuba Jasieńskiego. 

Siódmego maja 1794 roku Kościuszko, przebywający w wojskowym obozie w Połańcu, wydał uniwersał połaniecki, który znosił osobiste poddaństwo chłopów i znosił pańszczyznę. 

Mieszczanie i chłopi stanowili większość w powstańczych oddziałach, dlatego też ich poparcie było kluczowe dla powodzenia powstania. Pod koniec czerwca 1794 roku warszawscy mieszczanie opowiedzieli się przeciwko konfederatom i po serii samosądów stracili tych, których uznano za zdrajców Rzeczypospolitej. 

Niebawem do walki przeciwko powstańcom przyłączyły się Prusy, co znacząco pogorszyło sytuację strony polskiej. Na domiar złego, 10 października 1795 roku Kościuszko został ranny w bitwie pod Maciejowicami, a następnie uwięziony przez Rosjan. Po dwóch tygodniach od tej bitwy nastąpił trzeci rozbiór Polski. 

Tadeusz Kościuszko przebywał w rosyjskiej niewoli w twierdzy w Petersburgu do 1796 roku, kiedy to car Paweł I postanowił go wypuścić. Kościuszko zgodził się złożyć przed carem Pawłem I przysięgę wiernopoddańczą, w zamian, za co car uwolnił 20 000 Polaków. W 1797 roku Kościuszko wyjechał na krótko do Ameryki. W 1798 roku zamieszkał w Brevile pod Paryżem i brał udział w tworzeniu Legionów Polskich – sprzeciwiał się jednak wiązaniu sprawy polskiej z działalnością Napoleona, którego nie darzył zaufaniem. W 1799 roku uczestniczył w zakładaniu Towarzystwa Republikanów Polskich. 

W 1808 roku wyjechał do Solury w Szwajcarii i zamieszkał w kamienicy przy Gurzelngasse nr 12. W 1815 roku car Aleksander I chciał uzyskać poparcie dla swojego pomysłu stworzenia marionetkowego Królestwa Polskiego. W tym celu zaprosił on Kościuszkę na spotkanie do Wiednia. Gdy Kościuszko dowiedział się, że Królestwo ma być mniejsze od Księstwa Warszawskiego, uznał propozycję cara za „pośmiech”. Następnie, po bezskutecznej próbie listownego skontaktowania się z carem, opuścił Wiedeń. 

Tadeusz Kościuszko zmarł 15 października 1817 roku w Solurze w Szwajcarii.

Opinie

Bądź pierwszym który napisze opinię!

Napisz opinię

100 zł, Tadeusz Kościuszko, 1976

100 zł, Tadeusz Kościuszko, 1976

Podobne produkty z tej kategorii

Kontakt

Telefon
+48 22 769 77 27
(dni robocze 8.00-16.00)
Telefon
+48 509 445 403 
(tylko skup monet i banknotów)
skup monet warszawa, skup banknotów

Szukaj

Kategorie

Przewoźnicy

darmowa wysyłka

Portfele skórzane

artykuły szkolne

Promocje

Brak promowanych produktów w tym momencie.